Wat is het laatste nieuws over tekorten en overschotten op de arbeidsmarkt in Europa?

What’s the latest on labour shortages and surpluses in Europe?

Elk jaar verstrekt de Europese Arbeidsautoriteit informatie over de stand van zaken op de arbeidsmarkt via haar EURES-verslagen over onevenwichtigheden op de arbeidsmarkt. In de zevende editie van het verslag wordt een nog helderder beeld geschetst met behulp van nieuwe methoden die meer inzicht bieden in wat er waar en waarom aan de hand is.

Wat mag je zoal verwachten in deze nieuwe editie?

De stand van zaken rond de vaardigheidskloof

Hoewel de arbeidsmarkt het steeds beter doet en de werkgelegenheid aanzienlijk hoger ligt dan enkele jaren geleden, bestaan er nog steeds onevenwichtigheden tussen vraag en aanbod. En die zullen voorlopig zeer waarschijnlijk blijven bestaan. Waarom is dit zo? In de afgelopen jaren zijn er verschillende nieuwe factoren opgedoken die nieuwe parameters introduceren: demografische veranderingen (en de vergrijzing), technologische vooruitgang, de groene en digitale transitie en het gebrek aan aantrekkelijkheid van bepaalde beroepen dragen allemaal bij aan de “leegloop” in belangrijke sectoren. In andere is er dan weer sprake van een overaanbod.

Beroepen waar de tekorten het grootst zijn, zijn lassers, gezondheidswerkers, koks en elektriciens. We zien vooral overschotten in administratieve ondersteuning en soortgelijke banen, die niet toevallig het hardst getroffen worden door AI.

Welke gevolgen heeft dit voor jou?

Het meest recente verslag besteedt aandacht aan de soorten werknemers in tekort- of overschotberoepen en hun kenmerken. De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is een thema. Vrouwen vormen slechts 29 % van de werknemers in tekortberoepen – zij zijn vooral ondervertegenwoordigd in traditionele, door mannen gedomineerde sectoren zoals bouw en techniek. Anderzijds stijgt het aantal vrouwelijke werknemers in overschotberoepen, met name in administratieve functies, tot 62%.

Jongeren zijn een andere demografische groep die een soortgelijk beeld te zien geeft. Hun aanwezigheid in beroepen met een tekort aan arbeidskrachten blijft beperkt, wat aanleiding geeft tot bezorgdheid over wat er gaat gebeuren als oudere werknemers met pensioen gaan.

Een gebrek aan digitale vaardigheden wordt ook als problematisch gezien. Momenteel beschikt slechts 55,6 % van de Europese volwassenen over digitale basisvaardigheden, laat staan over de geavanceerde vaardigheden die nodig zijn op de huidige veranderende arbeidsmarkt.

Transport- en opslagsector onder de microscoop

In de vorige editie van het verslag werd uitgebreid ingegaan op het tekort aan arbeidskrachten in de bouwsector. In deze editie ligt de focus op de transport- en opslagsector, die al enige tijd te kampen heeft met een crisis. Vooral sinds de coronapandemie is er een aanhoudend tekort aan vrachtwagenchauffeurs, terwijl het aantal bestellingen van klanten is gestegen. Wat is hier de oorzaak van?

De crisis in de sector is vooral toe te schrijven aan de moeilijkheid om nieuwe – en jongere – werknemers aan te werven. Hierdoor kunnen vacatures die door pensioneringen ontstaan niet worden ingevuld. Bovendien worden de arbeidsomstandigheden in de sector als onaantrekkelijk beschouwd. Als gevolg van lange werktijden, sociaal isolement en beroepsrisico’s denken mensen twee keer na voor ze een loopbaan in het wegvervoer kiezen. In het verslag worden ook zaken zoals zwartwerk en schijnzelfstandigheid belicht, die zowel de reputatie als de toekomstperspectieven van de sector negatief beïnvloeden.

De weg vooruit

Volgens het verslag zijn investeringen in vaardigheden en opleidingen om mensen vooral op de digitale revolutie voor te bereiden een cruciale stap in het aanpakken van tekorten en overschotten op de arbeidsmarkt. Initiatieven als de Vaardigheidsunie verbeteren de kwaliteit van onderwijs en opleiding en bevorderen levenslang leren, zodat mensen beter inzetbaar worden. Bovendien zal een grotere deelname aan STEM-onderwijs de leeftijds- en genderkloof en de sociale ongelijkheid in deze disciplines helpen overbruggen en de deur openzetten voor een grotere verscheidenheid aan carrièremogelijkheden.

Meer weten? Lees hier het volledige verslag.

Links:

EURES: De weg naar 2030: wat staat ons te wachten in ons werk?

EURES: Hoe vind je banen waarin er vraag is naar personeel en hoe zorg je voor de juiste opleiding

Europese Commissie – Vaardigheidsunie

Europese Arbeidsautoriteit: Tekorten en overschotten op de arbeidsmarkt in Europa 2023

Meer informatie:

Europese banendagen

Zoek een EURES-adviseur

Leven en werken in EURES-landen

EURES-vacaturebank

EURES-diensten voor werkgevers