Τρεις τρόποι με τους οποίους οι οργανισμοί υγείας και κοινωνικής πρόνοιας της ΕΕ προσελκύουν και διατηρούν προσωπικό

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Eurofound «Measures to tackle labour shortages: lessons for future policy» (Μέτρα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού: διδάγματα για τις μελλοντικές πολιτικές), ο τομέας της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας είναι ένας από τους τομείς της ΕΕ με τις σημαντικότερες διαρθρωτικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Σύμφωνα με την έκθεση, οι υφιστάμενες πιέσεις στο εργατικό δυναμικό λόγω της γήρανσης του πληθυσμού επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και έχουν οδηγήσει σε πιέσεις για βελτίωση των αμοιβών και των συνθηκών εργασίας.

Διερευνούμε τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αντιμετωπίσει τις ελλείψεις δεξιοτήτων σε αυτόν τον τομέα. Τα υψηλότερα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας παρατηρούνται στην Αυστρία, τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία. Στη Βουλγαρία, την Ισπανία και τη Ρουμανία τα ποσοστά κενών θέσεων είναι υψηλότερα από τον εθνικό μέσο όρο για το σύνολο των τομέων.

Αύξηση μισθών

• στη Ρουμανία: επίσπευση μισθολογικών αυξήσεων. Το 2018, η ρουμανική κυβέρνηση αύξησε τους μισθούς των γιατρών και των νοσηλευτών στο ύψος που είχε προβλεφθεί προηγουμένως για το 2022. Αυτό σήμαινε ότι οι καθαροί μισθοί των γιατρών αυξήθηκαν κατά 131 % και οι μισθοί των νοσηλευτών κατά 65 % μέσα σε έναν χρόνο. Συνεπεία του μέτρου αυτού, καθώς και της αύξησης των θέσεων ειδίκευσης στα νοσοκομεία, ο αριθμός των γιατρών που εργάζονται στον ρουμανικό δημόσιο τομέα αυξήθηκε και το ποσοστό των γιατρών που σχεδιάζουν να εργαστούν αλλού στην Ευρώπη μειώθηκε από 69 % σε 24 %. Ωστόσο, ο φόρτος εργασίας και τα κοινωνικά προβλήματα εξακολούθησαν να αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για τους γιατρούς που σχεδίαζαν να μετακινηθούν –όπως άλλωστε και οι μισθοί για τους νοσηλευτές.
• Λετονία: παροχή χρηματικών κινήτρων για τη στελέχωση ιατρικών θέσεων εργασίας στην περιφέρεια. Εφάπαξ κίνητρα ύψους ίσου με το άθροισμα των μισθολογικών αποδοχών πέντε μηνών –συν πρόσθετα επιδόματα για τα μέλη της οικογένειας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, στεγαστική στήριξη από τις δημοτικές αρχές– προσφέρθηκαν σε ειδικευμένο προσωπικό που στελέχωσε θέσεις εργασίας εκτός της λετονικής πρωτεύουσας της Ρίγας για τουλάχιστον πέντε έτη. Το πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας προσέλκυσε 1 151 γιατρούς και 184 μέλη προσωπικού παροχής υπηρεσιών έκτακτης ιατρικής βοήθειας σε αγροτικές περιοχές –σε αμφότερες τις περιπτώσεις ο στόχος που είχε τεθεί δεν επιτεύχθηκε. Ενώ τα κίνητρα βοήθησαν, η υψηλή γραφειοκρατία και οι ανεπαρκείς περιφερειακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, κατέστησαν την προσφορά λιγότερο ελκυστική.

Βελτίωση των συνθηκών εργασίας

• Γερμανία: βελτίωση συνθηκών εργασίας και αποδοχών. Το πρόγραμμα Konzertierte Aktion Pflege (KAP — Συντονισμένη δράση για τη φροντίδα) που εφαρμόστηκε από τα υπουργεία και τα ενδιαφερόμενα μέρη μεταξύ 2019 και 2023 είχε ως στόχο την πρόσληψη και τη διατήρηση προσωπικού φροντίδας μέσω της βελτίωσης των μισθών και των συνθηκών εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της σταθερής αύξησης του προσωπικού στον τομέα της παροχής φροντίδας και της επικέντρωσης στην κατάρτιση και στα επαγγελματικά προσόντα. Στον τομέα της γηριατρικής περίθαλψης οι μισθοί αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 15 % μεταξύ 2017 και 2020 και δημιουργήθηκαν δεκάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας για ειδικευμένους εργαζόμενους και βοηθούς, υποστηριζόμενες από τη χρηματοδότηση της παιδικής μέριμνας και της φροντίδας ηλικιωμένων. Οι εργοδότες λαμβάνουν υποστήριξη για την πρόσληψη προσωπικού με προσφυγικό και μεταναστευτικό υπόβαθρο στο πλαίσιο εφαρμογής του νόμου για τη μετανάστευση ειδικευμένων εργαζομένων. Ωστόσο, οι ελλείψεις παραμένουν και το 2021 εκτιμάται ότι χρειάστηκαν κατά μέσο όρο 195 ημέρες για την πλήρωση μιας κενής θέσης στον τομέα της φροντίδας. Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι θα χρειαστούν 120 000 εργαζόμενοι για τη στελέχωση 150 000 θέσεων εργασίας μεταξύ 2020 και 2025.

Αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού

• Ισπανία: υποστήριξη γιατρών με προβλήματα υγείας. Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης για ασθενείς γιατρούς (PAIME) προσφέρει εμπιστευτική υποστήριξη σε γιατρούς με προβλήματα υγείας και ψυχικής υγείας. Στο προσωπικό προσφέρονται ιατρικές, κοινωνικές, νομικές και άλλες υπηρεσίες υποστήριξης, ενώ ορισμένοι από τους δικαιούχους του προγράμματος μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται καθ' όλη τη διάρκεια υλοποίησής του. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι το 80 % των συμμετεχόντων επιστρέφει στη συνέχεια στην εργασία του. Περισσότεροι από 5 000 δικαιούχοι του προγράμματος έχουν παραμείνει στην εργασία τους από τον χρόνο ίδρυσης της υπηρεσίας, το 1998, η οποία σχεδιάστηκε για τους επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου και παρέχεται από τις ενώσεις τους. Από το 2018 παρέχεται ενημέρωση για την προληπτική αυτοεξυπηρέτηση.
• Αυστρία: ενθάρρυνση της επανεκπαίδευσης σε επαγγέλματα στα οποία παρατηρούνται ελλείψεις. Η FKS παρέχει κατάρτιση σε ανέργους, αυτοαπασχολούμενους και άλλους εργαζομένους και προσφέρει επίδομα για την κάλυψη των δαπανών διαβίωσης κατά τη διάρκεια έως και τριών ετών κατάρτισης.
• Σουηδία: ενσωμάτωση των μεταναστών στο εργατικό δυναμικό. Ένα πρόγραμμα Fast Track που εφαρμόστηκε από την κυβέρνηση και τους κοινωνικούς εταίρους επιτάχυνε την πιστοποίηση των προσόντων των νέων μεταναστών. Η κατάρτιση ήταν διαθέσιμη στη σουηδική γλώσσα, αφορούσε δε το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και την κάλυψη των κενών σχετικά με τις δεξιότητες.

Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε την πλήρη έκθεση με τίτλο «Measures to tackle labour shortages: lets for future policy» (Μέτρα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού: διδάγματα για τις μελλοντικές πολιτικές).

Σχετικοί σύνδεσμοι:

Measures to tackle labour shortages: lessons for future policy

Ελλείψεις και πλεονάσματα εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη

Περισσότερες πληροφορίες:

Ευρωπαϊκές ημερίδες για την απασχόληση

Αναζητήστε συμβούλους EURES

Συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις χώρες EURES

Βάση αναζήτησης εργασίαςEURES

Υπηρεσίες EURES για τους εργοδότες

Πρόγραμμα εκδηλώσεων EURES

Προσεχείς διαδικτυακές εκδηλώσεις

Το EURES στο Facebook

Το EURES στο X

Το EURES στο LinkedIn

Το EURES στο Instagram