EU stelt richtlijn voor om de rechten van platformwerkers te beschermen

EU proposes directive to protect the rights of platform workers — Unsplash

Wat is platformwerk?

Platformwerk is een nieuwe vorm van het organiseren van betaald werk via digitale platformen. Platformwerkers worden online benaderd voor het verrichten van een grote verscheidenheid aan betaalde diensten. Voorbeelden van dergelijke platformen zijn Uber, Bolt en Upwork.

De platformeconomie heeft tal van voordelen voor zowel werknemers als consumenten. Met een laagdrempelige toegang en flexibele werktijden maken digitale platformen het mensen gemakkelijker om als zelfstandige aan de slag te gaan en een inkomen te genereren, ongeacht hun sociale status.

Volgens de Europese Commissie bedroegen de inkomsten uit de platformeconomie in de EU in 2020 naar schatting wel 20 miljard euro. Alleen al in de EU zijn er meer dan 500 digitale arbeidsplatformen en meer dan 28 miljoen platformwerkers.

Wat zijn de belangrijkste problemen waarmee platformwerkers worden geconfronteerd?

Platformwerkers worden door de platformen bijna altijd als zelfstandigen aangemerkt. In de meeste rechtsstelsels in Europa betekent dit dat zij geen of slechts beperkte toegang hebben tot arbeidsbescherming, zoals collectieve onderhandelingsrechten, bescherming van de gezondheid en veiligheid en socialezekerheidsregelingen.

Bovendien zijn het werkaanbod en het inkomen vaak onvoorspelbaar en worden ze bepaald door algoritmen waarop werknemers geen invloed hebben. De arbeidsomstandigheden hangen af van het soort platform, de aard van de taken en het vereiste vaardigheidsniveau om die taken uit te voeren.

EU-richtlijn betreffende de verbetering van de arbeidsvoorwaarden bij platformwerk

In december 2021 kwam de Europese Commissie met een voorstel voor een richtlijn om de arbeidsomstandigheden bij platformwerk te verbeteren. De voorgestelde richtlijn bevat een lijst van criteria om te bepalen of een platform een werkgever is. Indien het platform aan de gestelde criteria voldoet, wordt het wettelijk geacht een werkgever te zijn. Op grond van de voorgestelde richtlijn zouden naar schatting tussen de 1,7 en 4,1 miljoen mensen worden geherkwalificeerd als werknemers. Anderen zouden mogelijk echte zelfstandigen worden, aangezien sommige platformen hun bedrijfsmodellen wellicht zullen aanpassen.

Kwalificatie als werknemer betekent dat platformwerkers recht krijgen op:

gegarandeerde rusttijden en betaalde vakanties;
ten minste het nationale of sectorale minimumloon (voor zover van toepassing);
bescherming van de veiligheid en gezondheid;
uitkeringen bij werkloosheid of ziekte en ziektekostenverzekering;
ouderschapsverlof;
pensioenrechten;
uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten.

Het voorstel van de Commissie voor een richtlijn heeft ook tot doel de transparantie bij het gebruik van algoritmen door platformen te vergroten, door te voorzien in menselijke monitoring en het recht om geautomatiseerde besluiten aan te vechten.

De nationale autoriteiten hebben vaak moeite om toegang te krijgen tot gegevens over platformen en de mensen die via platformen werken. Het voorstel van de Commissie beoogt de transparantie rond platformen te vergroten door de bestaande verplichtingen om platformwerk aan te melden bij de nationale autoriteiten te verduidelijken. De nieuwe regels verplichten platformen om bepaalde informatie over hun activiteiten en de mensen die via de platformen werken door te geven aan de nationale autoriteiten.

Andere bronnen over de rechten van platformwerkers

Initiatieven betreffende de platformeconomie: Dit webregister van Eurofound biedt een overzicht van een breed scala aan nationale initiatieven met betrekking tot de platformeconomie. U kunt de filters gebruiken voor landspecifieke zoekopdrachten.

Initiatives to improve conditions for platform workers: Aims, methods, strengths and weaknesses: Dit verslag van Eurofound bevat een beoordeling van de initiatieven die in de lidstaten zijn genomen om de negatieve aspecten van platformwerk aan te pakken. Daarnaast bevat het een aantal aanbevelingen voor verdere actie.

Vragen en antwoorden: De arbeidsomstandigheden van platformwerkers verbeteren: De Europese Commissie beantwoordt vaak gestelde vragen over de platformeconomie en verstrekt meer informatie over haar voorstel voor een richtlijn en links naar bronnen.

Platformwerk is slechts een van de mogelijkheden voor jonge werkzoekenden om hun loopbaan te starten. Lees dit artikel om meer te weten te komen over de stagemogelijkheden voor jongeren in de EU.

Links:

De arbeidsomstandigheden van platformwerkers verbeteren

Initiatives to improve conditions for platform workers: Aims, methods, strengths and weaknesses

Initiatieven betreffende de platformeconomie

Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de verbetering van de arbeidsvoorwaarden bij platformwerk

Vragen en antwoorden: Verbetering van de arbeidsvoorwaarden bij platformwerk

Europees Jaar van de jeugd: stages

Meer informatie:

Europese banendagen

Zoek een EURES-adviseur

Leven en werken in EURES-landen

EURES-vacaturebank