De vaardigheden die we nodig hebben voor de banen die we willen

Na alle verstoringen die de arbeidsmarkt de afgelopen jaren heeft gekend, kunnen we nu tamelijk gerust zeggen dat de zaken er op dit moment beter voor staan. Volgens het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten moet tegen 2030 ten minste 78 % van de bevolking van 20 tot en met 64 jaar een baan hebben. Dat is geweldig nieuws, maar het brengt wel een andere factor in het spel waarmee we rekening moeten houden, als we ervoor willen zorgen dat deze statistiek bewaarheid wordt: de vaardigheden van mensen.

Momenteel geeft 80 % van de werkgevers en bijna vier op de vijf kleine en middelgrote ondernemingen in de EU aan problemen te hebben met het werven van mensen met de juiste vaardigheden en kwalificaties die aan hun eisen voldoen. Dat is niet zo verwonderlijk: de technologische vooruitgang, de dubbele (groene en digitale) transitie en de demografische verschuivingen hebben de bestaande vaardighedenkloven vergroot en zullen hoogstwaarschijnlijk bronnen van zorg blijven. Zo is de opkomst van AI een compleet nieuw fenomeen en zijn we nog bezig te bepalen hoe we ermee om moeten gaan. Bovendien zal de EU tussen nu en 2050 naar verwachting jaarlijks een miljoen werknemers verliezen, naarmate de bevolking vergrijst. En als het huidige beroepsbevolking met pensioen gaat, wie gaan hun plaats dan innemen?

Sectoren waar de tekorten aan vaardigheden het nijpendst zijn

Maar liefst 42 beroepen lijken getroffen te worden door tekorten, vooral in sectoren met uitdagende arbeidsomstandigheden (bv. gezondheidszorg). Door de COVID-19-pandemie zijn veel mensen in de sector lichamelijk en geestelijk opgebrand, waardoor de sector voortdurend met personeelstekorten kampt.

In andere sectoren, zoals de bouw, de ICT en de vervoerssector, zijn de problemen al net zo groot. Vooral in de vervoerssector is er al lange tijd sprake van een personeelscrisis. Terwijl het aantal bestellingen van klanten gestaag toeneemt, met name na de pandemie, neemt het aantal chauffeurs af en komt de sector onder aanzienlijke druk te staan. Werken in de vervoerssector wordt minder aantrekkelijk gevonden, waardoor er een grote kloof is ontstaan tussen vraag en aanbod.

Een vaardigheidsunie om de vaardigheden in Europa te verbeteren en de afstemming van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te bevorderen

Op dit moment heeft één op de vijf volwassenen moeite met lezen en schrijven en heeft één op de vier vijftienjarigen een achterstand op het gebied van lezen, wiskunde en natuurwetenschappen. Deze cijfers zijn zorgwekkend, vooral omdat in het komende decennium voor meer dan de helft van de nieuwe vacatures geavanceerde vaardigheden nodig zullen zijn.

Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, introduceert de EU een nieuw kader in de vaardigheidsunie om de kwaliteit van onderwijs en opleidingen te verbeteren en een leven lang leren te bevorderen. Er wordt een sterke focus gelegd op het vergroten van het aandeel studenten in wetenschap, technologie, engineering en wiskunde (STEM) en het dichten van de genderkloof en de sociale ongelijkheid in deze disciplines. Het nieuwe plan moet de inzetbaarheid van mensen verbeteren, tekorten aan vaardigheden en arbeidskrachten aanpakken, de productiviteit van bedrijven verhogen en uiteindelijk het concurrentievermogen van de EU versterken.

In het bijzonder moet de vaardigheidsunie:

mensen helpen bij het verwerven van basis- en geavanceerde vaardigheden;
regelmatige bij- en omscholing aanmoedigen;
werving in de hele EU vergemakkelijken;
werken aan het aantrekken en behouden van toptalent in Europa;
de overdraagbaarheid van vaardigheden in de hele EU bevorderen, zodat de arbeidsmobiliteit binnen de EU toeneemt.

De vaardigheidsunie maakt deel uit van het doorlopende programma van de EU om de ontwikkeling van vaardigheden te ondersteunen en het leven van mensen te verbeteren, zowel binnen als buiten de beroepsbevolking. Door een persoonsgerichte aanpak te hanteren, zal het initiatief er ook voor zorgen dat de EU concurrerend blijft, ondersteund door een grote pool van de best beschikbare talenten.

Voor meer informatie over de manier waarop de EU onevenwichtigheden op de arbeidsmarkt aanpakt, zie Personeelsschaarste aanpakken: drie manieren om werknemers op te leiden en vast te houden.

Links:

Europese Commissie – Vaardigheidsunie

Europese Commissie – Bijscholingstrajecten – Nieuwe kansen voor volwassenen

Maatregelen om het tekort aan arbeidskrachten aan te pakken:Lessen voor toekomstig beleid

Meer informatie:

Europese banendagen

Zoek een EURES-adviseur

Leven en werken in EURES-landen

EURES-vacaturebank

EURES-diensten voor werkgevers

EURES-evenementenkalender