Ποιες είναι οι τελευταίες τάσεις της διασυνοριακής τηλεργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης;

Κράτος ασφάλισης

Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ για τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης (ΣΚΑ), το κράτος στο οποίο ασφαλίζεται ο εργαζόμενος εξαρτάται κυρίως από τον τόπο εκτέλεσης της εργασίας. Στο πλαίσιο της διασυνοριακής απασχόλησης, η τηλεργασία μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε αλλαγή του κράτους ασφάλισης. Η αλλαγή αυτή είναι πολύ πιθανή όταν η τηλεργασία αντιστοιχεί στο 25 % και πλέον του ωραρίου εργασίας ενός εργαζομένου, καθώς η εργασία που θα εκτελούσε κανονικά ο εργαζόμενος στις εγκαταστάσεις του εργοδότη εκτελείται πλέον εξ αποστάσεως από το κράτος διαμονής του εργαζομένου.

Προσωρινά μέτρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Για να αντιμετωπίσει την παραπάνω πρόκληση, η Διοικητική Επιτροπή εφάρμοσε προσωρινά μέτρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID‑19. Με τα μέτρα αυτά διευκρινίστηκε ότι η τηλεργασία που εκτελείται σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος του εργοδότη λόγω της νόσου COVID-19 δεν πρέπει να επιφέρει αλλαγή στο καθεστώς ασφάλισης. Ωστόσο, αυτά τα έκτακτα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία έπαυσαν να ισχύουν στις 30 Ιουνίου 2023.

Ορισμός του νέου πλαισίου

Αναγνωρίζοντας την αυξανόμενη σημασία της τηλεργασίας, η Διοικητική Επιτροπή όρισε νέο πλαίσιο με σκοπό την ευελιξία. Από την 1η Ιουλίου 2023 βρίσκονται σε ισχύ το σημείωμα καθοδήγησης για την τηλεργασία και η συμφωνία-πλαίσιο για τη διασυνοριακή τηλεργασία (ΣΠΔΤ).

Βασικά σημεία της ΣΠΔΤ

• Η ΣΠΔΤ εφαρμόζεται σε περιπτώσεις στις οποίες το κράτος της έδρας του εργοδότη και το κράτος διαμονής έχουν υπογράψει τη ΣΠΔΤ και η εξ αποστάσεως εργασία συνδυάζεται με την επί τόπου εργασία.
• Η ΣΠΔΤ δεν ισχύει για τους αυτοαπασχολούμενους.
• Ο κατάλογος των κρατών που έχουν υπογράψει τη συμφωνία είναι διαθέσιμος στον επίσημο ιστότοπο.

Αξιολόγηση της διασυνοριακής τηλεργασίας στο πλαίσιο της ΣΠΔΤ

Ο βαθμός στον οποίο ασκείται εξ αποστάσεως εργασία διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή της ΣΠΔΤ:

• Η τηλεργασία στο κράτος διαμονής του εργαζομένου δεν υπερβαίνει το 25% του συλλογικού χρόνου εργασίας. Σε αυτό το σενάριο ο εργαζόμενος παραμένει ασφαλισμένος στο κράτος του εργοδότη του σύμφωνα με τους συνήθεις κανόνες. Το κράτος διαμονής τους θα πρέπει να ενημερώνεται.
• Η τηλεργασία στο κράτος διαμονής του εργαζομένου κυμαίνεται μεταξύ 25 % και 49 % του συνολικού χρόνου εργασίας, ενώ και τα δύο κράτη έχουν υπογράψει τη ΣΠΔΤ. Στην περίπτωση αυτή, μετά από αίτημα που υποβάλλεται στο κράτος του εργοδότη βάσει της ΣΠΔΤ, ο εργαζόμενος μπορεί να ασφαλιστεί στο κράτος του εργοδότη (με τη συγκατάθεση τόσο του εργαζομένου όσο και του εργοδότη) για μέγιστη περίοδο τριών ετών, η οποία μπορεί να ανανεωθεί.
• Η τηλεργασία στο κράτος διαμονής του εργαζομένου αντιστοιχεί στο 25% τουλάχιστον του συνολικού χρόνου εργασίας, ενώ το ένα από τα δύο κράτη/και τα δύο κράτη δεν έχουν υπογράψει τη ΣΠΔΤ ή η τηλεργασία αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 50%. Στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να ενημερώνεται το κράτος διαμονής του εργαζομένου. Κατά κανόνα, ο εργαζόμενος πρέπει να ασφαλίζεται στο κράτος διαμονής του. Ωστόσο, βάσει του άρθρου 16 του κανονισμού 883/2004, επιτρέπεται να υποβάλλονται αιτήσεις εξαίρεσης για να ασφαλιστεί ο εργαζόμενος στο κράτος του εργοδότη. Η εξαίρεση πρέπει να έχει την έγκριση και των δύο εμπλεκόμενων κρατών.

Περίπλοκες περιπτώσεις

Στις περίπλοκες περιπτώσεις, όταν δηλαδή ασκούνται δραστηριότητες σε περισσότερα από δύο κράτη μέλη, παρέχεται εργασία για διάφορους εργοδότες σε διαφορετικά κράτη ή παρέχεται εργασία με καθεστώς μισθωτής απασχόλησης και, ταυτόχρονα, με καθεστώς αυτοαπασχόλησης, το κράτος διαμονής πρέπει να ενημερώνεται.

Για να καθοριστεί το καθεστώς της ασφάλισης πρέπει να διενεργούνται νομικές αξιολογήσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 16 του κανονισμού 883/2004 επιτρέπεται να υποβάλλεται αίτηση εξαίρεσης από τους συνήθεις κανόνες, η οποία πρέπει να εξετάζεται από τα εμπλεκόμενα κράτη.

Συνολικά, η ΣΠΔΤ παρέχει ευελιξία και σαφήνεια για τους εργαζομένους και τους εργοδότες που ασκούν διασυνοριακή απασχόληση. Μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.

 

Σχετικοί σύνδεσμοι:

Κανονισμοί για τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης (ΣΚΣ)

Σημείωμα καθοδήγησης σχετικά με την τηλεργασία

Συμφωνία-πλαίσιο για τη διασυνοριακή τηλεργασία (ΣΠΔΤ)

Κατάλογος των κρατών που έχουν υπογράψει τη ΣΠΔΤ

 

Διαβάστε περισσότερα:

Ευρωπαϊκές ημερίδες για την απασχόληση

Αναζητήστε σύμβουλο EURES ​

Συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις χώρες EURES

Βάση αναζήτησης εργασίας EURES

Υπηρεσίες EURES για τους εργοδότες

Πρόγραμμα εκδηλώσεων EURES

Προσεχείς εκδηλώσεις επί γραμμής

Το EURES στο Facebook

Το EURES στο Twitter

Το EURES στο LinkedIn