Gwarancja dla młodzieży pięć lat później: wyciągnięte wnioski

Youth Guarantee five years on: Lessons learnt — European Commission, Europa

Najnowsze dane Eurostatu pokazują, że stopa bezrobocia młodzieży spadła z 18,7% w 2016 r. do 16,8% przed końcem 2017 r. Od rekordowego poziomu 23,9% w następstwie kryzysu finansowego z 2008 r. bezrobocie młodzieży spadło teraz do nieco ponad 1 punktu procentowego powyżej poziomu sprzed 2008 r. (15,1%), co świadczy o pozytywnym postępie, jaki miał miejsce w tej dziedzinie w ciągu ostatnich pięciu lat.

Program gwarancji dla młodzieży odgrywa kluczową rolę w tych postępach od czasu, gdy państwa członkowskie UE opowiedziały się za jego wdrożeniem w zaleceniu Rady z kwietnia 2013 r. Gwarancja dla młodzieży, której celem jest zapewnienie każdej osobie poniżej 25. roku życia dobrej jakości oferty zatrudnienia, kształcenia ustawicznego, przygotowania zawodowego lub stażu w okresie czterech miesięcy od momentu utraty pracy lub zakończenia formalnego kształcenia, przyczyniła się do poprawy życia milionów młodych Europejczyków. Program jest wspierany przez Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, główny unijny program finansowania ułatwiający realizację gwarancji dla młodzieży.

Co zrobiono do tej pory?

Według najnowszych danych Komisji Europejskiej:

od 2014 r. w programach gwarancji dla młodzieży co roku zarejestrowało się ponad 5 mln młodych osób;
od 2014 r. ponad 3,5 mln młodych osób zarejestrowanych w tych programach co roku przyjmuje ofertę zatrudnienia, dalszego kształcenia, odbycia stażu lub udziału w przygotowaniu zawodowym;
od 2013 r. w UE jest 2,2 mln mniej młodych bezrobotnych i o 1,4 mln mniej młodych osób, które nie pracują, nie kształcą się ani nie szkolą (tzw. młodzież NEET);
odsetek osób w wieku 15-24 lat, które nie pracują, nie kształcą się ani nie szkolą, spadł z 13,2% w 2012 r. do 10,9% w 2017 r.

Najlepsze praktyki

W ubiegłym roku Komisja uruchomiła bazę danych obiecujących praktyk wspierających młodzież w przejściu od kształcenia do zatrudnienia. Większość z tych programów otrzymuje wsparcie finansowe z Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i Europejskiego Funduszu Społecznego.

Niektóre z tych praktyk znalazły się w centrum uwagi podczas ubiegłorocznego Youth Guarantee Learning Forum (forum wiedzy nt. gwarancji dla młodzieży). Zorganizowane przez Komisję w Brukseli forum umożliwiło osobom praktykującym wzajemną wymianę i uczenie się przez wymianę informacji na temat różnych środków realizowanych w kontekście gwarancji dla młodzieży.

Mediatorzy młodzieżowi: sukces Bułgarii

Inicjatywa bułgarskich mediatorów młodzieżowych była jedną z inspirujących praktyk, na które zwrócono uwagę podczas Youth Guarantee Learning Forum. Głównym celem jest identyfikacja młodych NEET, którzy nie są zarejestrowani w bułgarskich publicznych służbach zatrudnienia, skontaktowanie się z nimi i poinformowanie ich o usługach związanych z karierą zawodową oraz możliwościach kształcenia, zatrudnienia czy szkolenia. Aby świadczyć te usługi, mediatorzy młodzieżowi są najpierw wybierani i szkoleni w zakresie sposobu docierania do młodzieży NEET i komunikowania się z nią, a także udzielania wsparcia informacyjnego i doradczego odnośnie do aktywizacji.

Mediatorzy młodzieżowi uczą się również, jak współpracować z pracodawcami i instytucjami oświatowymi. Po zakończeniu szkolenia przyszły mediator młodzieżowy kontaktuje się z lokalnym mediatorem publicznych służb zatrudnienia i lokalnym przedstawicielem inspektoratu oświaty, aby nawiązać kontakty z formalnymi instytucjami.

Pozostające wyzwania

Pomimo tych osiągnięć i ogólnego spadku stopy bezrobocia w UE-28, w wielu państwach członkowskich bezrobocie młodzieży pozostaje wysokie. Komisja uznaje znaczenie dotarcia do najbardziej potrzebujących regionów i młodych osób. Jednym z kluczowych sposobów, w jaki Komisja zamierza to osiągnąć, jest uruchomienie Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+).

W ramach programu na lata 2021-2027 EFS+ obejmie Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych oraz szereg innych funduszy i programów Komisji, takich jak Europejski Fundusz Społeczny. Nowy fundusz ma umożliwić UE i państwom członkowskim zapewnienie bardziej zintegrowanego i ukierunkowanego wsparcia dla ludzi w całej Europie, w tym dla młodzieży. Wsparcie to pomoże zapewnić ludziom umiejętności i doświadczenie, których potrzebują, aby odnieść sukces na szybko zmieniającym się i często wymagającym rynku pracy.

Nastąpią również zmiany na poziomie programu, gdzie państwa członkowskie UE będą musiały przeznaczyć co najmniej 10% środków z EFS+ na wspieranie zatrudnienia młodzieży i aktywizację młodych osób na rynku pracy. Przy proponowanym całkowitym budżecie w wysokości 101,2 mld EUR na okres programowania potencjał EFS+ w zakresie wspierania powodzenia europejskiej młodzieży jest istotny.

„Europa chce wzmocnić pozycję swoich obywateli”, podsumowała Marianne Thyssen z Komisji, mówiąc o motywach EFS+. „Nasze nowe, elastyczne i uproszczone fundusze społeczne koncentrują się na inwestowaniu w ludzi: aby zapewnić im odpowiednie umiejętności, nowoczesną ochronę socjalną dostosowaną do nowych form pracy i okazać solidarność z tymi, którzy najbardziej jej potrzebują”.

Szczegółowe informacje na temat programu gwarancji dla młodzieży można znaleźć w artykule Gwarancja dla młodzieży w pigułce.

Powiązane linki:

Gwarancja dla młodzieży

Dane Eurostatu

Zalecenie Rady z kwietnia 2013 r.

Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych

Dane Komisji Europejskiej

Baza danych obiecujących praktyk

Europejski Fundusz Społeczny

Youth Guarantee Learning Forum

Mediatorzy młodzieżowi

Wyszczególnione inspirujące praktyki