Cártaí míchumais chun cabhrú le hEorpaigh faoi mhíchumas leas iomlán a bhaint as a gceart chun saorghluaiseachta

Disability cards to help Europeans with disabilities fully enjoy their right to free movement

Faoi láthair, tá míchumas aitheanta ar thart ar 101 milliún duine os cionn 16 bliana d’aois san Aontas. Is ionann é sin agus thart ar dhuine amháin as gach ceathrar daoine fásta a bhfuil bacainní suntasacha acu ar chearta bunúsacha amhail oideachas, obair, cúram sláinte agus fóillíocht. Braitheann thart ar dhuine as gach beirt go ndéantar idirdhealú orthu, tá beagnach duine as gach cúigear idir 20 agus 26 bliain d’aois dífhostaithe, agus tá beagnach duine as gach triúr i mbaol bochtaineachta nó eisiaimh shóisialta. Ina theannta sin, fágann duine amháin as gach cúigear an scoil go luath, rud atá dhá oiread níos mó ná ráta na ndaoine sin nach bhfuil faoi mhíchumas.

I mí an Mhárta 2021, ghlac an Coimisiún Eorpach an straitéis maidir le cearta daoine faoi mhíchumas 2021-2030 chun feabhas a chur ar shaol na ndaoine aonair sin, rud a chuireann ar a gcumas páirt iomlán a ghlacadh sa tsochaí.

Tá an cárta míchumais Eorpach agus an cárta páirceála Eorpach do dhaoine faoi mhíchumas mar chuid de phlean gníomhaíochta na straitéise chun rochtain ar a gcearta agus ar na coinníollacha speisialta atá beartaithe dóibh ar fud an Aontais a éascú.

An cárta míchumais Eorpach

Cuireann gach ceann de 27 Ballstát an Aontais cártaí míchumais náisiúnta agus deimhnithe ábhartha ar fáil dá gcónaitheoirí. Mar sin féin, ní aithnítear go leor díobh sin i dtíortha eile san Aontas. Ní chuirfear an cárta nua in ionad cártaí náisiúnta, ach tairgfidh sé doiciméad aonair, i bhformáidí fisiciúla agus digiteacha araon, a fhónfaidh mar chruthúnas ar stádas míchumais i ngach áit laistigh den AE, rud a fhágfaidh go mbeidh taisteal trasteorann níos éasca.

Cárta páirceála Eorpach do dhaoine faoi mhíchumas

Tiocfaidh an cárta seo go hiomlán in ionad an chárta atá ann cheana, chomh maith le cártaí páirceála náisiúnta atá ann cheana, agus beidh roinnt feabhsuithe leis. Níos tábhachtaí fós, formáid choiteann lena n-áiritheofar aitheantas agus rochtain ar choinníollacha páirceála speisialta ar fud an Aontais.

Sochair chárta

Leis na cártaí, beidh an tsaorghluaiseacht ar fud an Aontais níos éasca, rud a chinnteoidh go mbeidh na coinníollacha fabhracha céanna ag sealbhóirí agus atá ag cónaitheoirí na tíre óstaí nuair a fhreastalaíonn siad ar imeachtaí cultúrtha, spóirt agus fóillíochta, nó nuair a úsáideann siad iompar poiblí agus saoráidí páirceála.

I measc na mbuntáistí tá:

cead isteach saor in aisce nó praghsanna laghdaithe;
amanna feithimh laghdaithe/rochtain tosaíochta;
cúnamh pearsanta;
cead isteach d’ainmhithe seirbhíse;
treoracha amhairc nó clostreoracha;
áiseanna soghluaisteachta;
áiteanna páirceála curtha in áirithe/spás páirceála leathnaithe;
táillí páirceála speisialta;
rochtain ar limistéir shrianta tráchta.

Conas a eisítear na cártaí agus cathain a bheidh siad ar fáil?

Is iad na húdaráis inniúla náisiúnta i ngach Ballstát a eiseoidh an dá chárta, agus is iad na húdaráis sin freisin a bheidh freagrach as critéir incháilitheachta a chinneadh.

Táthar ag súil go mbeidh na cártaí ar fáil faoi 2028. Ar fhormheas an dá threoir ábhartha arna nglacadh ag an gComhairle (2024/2841, 2024/2842), tá na Ballstáit i mbun an timpeallacht dhlíthiúil a bhunú anois agus na forálacha riaracháin is gá a dhéanamh chun na cártaí a eisiúint agus a úsáid.

Léigh tuilleadh faoin gcaoi a bhfuil an tAontas Eorpach ag tacú le daoine faoi mhíchumas.

Naisc ghaolmhara:

Aontas an chomhionannais: An Straitéis maidir le cearta daoine faoi mhíchumas 2021-2030

Suíomhanna gréasáin chárta míchumais an Aontais Eorpaigh don Bheilg, don Chipir, don Fhionlainn, don Iodáil, do Mhálta, don Rómáin