Hjálp & Stuðningur

EURES (Evrópska vinnumiðlunin) eru samvinnusamtök mynduð af opinberum vinnumiðlunum. Stéttarfélög og samtök atvinnurekenda taka einnig þátt í félagskapnum. Markmið EURES samtakanna er að greiða fyrir frjálsri för launþega innan Evrópska efnahagssvæðisins (EES) (27 aðildarríkja Evrópusambandsins ásamt Íslandi, Liechtenstein og Noregi) og Sviss.

EURES nær yfir 31 lönd: Austurríki, Belgíu, Búlgaríu, Croatia, Danmörk, Eistland, Finnland, Frakkland, Grikkland, Holland, Írland, Ísland, Ítalíu, Kýpur, Lettland, Litháen, Líktenstein, Lúxemborg, Möltu, Noreg, Portúgal, Pólland, Rúmeníu, Slóvakíu, Slóveníu, Spán, Sviss, Svíþjóð, Tékkland, Ungverjaland, Þýskaland.

EURES er bæði fyrir atvinnuleitendur í löndum EURES, sem hafa áhuga á rétti sínum til frjálsrar farar til annars land til vinnu eða náms, og atvinnurekendum sem hafa áhuga á því að ráða slíka starfsmenn.

EURES býður upp á net ráðgjafa sem geta gefið upplýsingar, veitt atvinnuleitendum og vinnuveitendum hjálp og aðstoðað á persónulega hátt. EURES ráðgjafar eru þjálfaðir sérfræðingar sem veita þrenns konar EURES grunnþjónustu, upplýsingar, leiðsögn og atvinnumiðlun, bæði til atvinnuleitenda og vinnuveitenda sem áhuga hafa á evrópska vinnumarkaðinum.

Það eru yfir 900 EURES ráðgjafar í Evrópu og þeim fer fjölgandi. Upplýsingar um hvernig hægt er að ná sambandi við þá og heimilisföng er hægt að finna á síðunni „Leita að EURES ráðgjafa“ (Search for EURES advisers) í „Þjónusta EURES“ hluta vefsíðunnar, eða með því að smella á hnappinn „Hafa samband við EURES ráðgjafa“ (Contact a EURES Adviser) sem tiltækur er á mörgum síðum vefsíðunnar.

EURES er ókeypis þjónusta fyrir bæði atvinnuleitendur og vinnuveitendur, með fyrirvara um þau skilyrði sem hver einstakur aðili að EURES setur.

Gagnagrunnur EURES um laus störf er uppfærður daglega. Upplýsingar um vinnumarkaðinn, ásamt upplýsingum um lífs- og starfsskilyrði eru uppfærðar reglulega af umsjónarmönnum EURES í hverju landi.

Ekki aðeins býður EURES vefsíðan upp á upplýsingar um lausar stöður á Evrópska efnahagssvæðinu og í Sviss, heldur einnig upplýsingar um leitni vinnumarkaðarins í öllu EES löndum og svæðum, hagnýtar upplýsingar um lífs- og starfsskilyrði í Evrópu og einnig gagnagrunn á netinu sem inniheldur ferilskrár atvinnuleitenda.

Sá hluti vefsíðunnar sem kallast Skilyrði fyrir búsetu og vinnu inniheldur upplýsingar um fjölda mikilvægra atriða, svo sem að finna húsnæði, finna skóla, skatta, framfærslukostnað, heilsugæslu, félagslöggjöf, samanburðarhæfni menntunar og hæfis, o.s.frv.

EURES vefsíðan um frjálst flæði vinnuafls er tiltæk á tuttugu og sex tungumálum Evrópusambandsins/EES, sem eru: búlgarska, danska, eistneska, enska, finnska, franska, gelíska, gríska, hollenska, íslenska, ítalska, króatíska, lettneska, litháíska, maltneska, norska, portúgalska, pólska, rúmenska, slóvakíska, slóvenska, spænska, sænska, tékkneska, ungverska og þýska.

Markmið okkar er að veita eins miklar upplýsingar og mögulegt er á öllum tuttugu og sex tungumálunum, en að minnsta kosti á ensku, frönsku og þýsku.

Upplýsingarnar í hlutanum „Búseta og vinna“ (Living and Working) tiltækar á ensku, frönsku, þýsku og á þjóðtungu landsins sem í hlut á.

Allir ríkisborgarar í Evrópusambandinu hafa rétt til að vinna og búa í hvaða aðildarríki sem er án þess að vera mismunað á grundvelli þjóðernis. Frjáls för fólks er eitt grundvallarfrelsið sem sáttmálinn um Evrópusambandið (greinar 3, 39, 40) og lög Bandalagsins tryggja.

Lög Bandalagsins um frjálsa för launþega eiga einnig við um aðildarríki Evrópska efnahagssvæðisins (Ísland, Líktenstein og Noreg). Sviss er með tvíhliða samkomulag við ESB um frjálsa för fólks.

Mikilvægt er að taka það fram að í kjölfar stækkunar ESB árin 2004 og 2007 kemur bráðabirgðatímabil, að hámarki sjö ár, en á þeim tíma munu lög Bandalagsins hvað varðar frjálsa för launþega ekki eiga við að fullu í stækkuðu ESB. Frekari upplýsingar eru fáanlegar í hlutanum  „Búseta og vinna“ (Living and Working), „Frjáls för launþega“ (Free Movement of workers).

Talið er að meiri hreyfanleiki vinnuafls, bæði milli starfa (atvinnuhreyfanleiki) og innan og milli landa (landfræðilegur hreyfanleiki) stuðli að efnahagslegu og félagslegu ferli, hærra atvinnustigi og að sjálfbærri uppbyggingu sem er í jafnvægi. Það gerir einnig evrópsku efnahagslífi, atvinnu og vinnuafli kleift að aðlaga sig greiðlegar og á skilvirkari hátt að breyttum aðstæðum, og að veita drifkraftinn til breytinga í samkeppnishæfu hnattrænu atvinnulífi. Stærri hluti hreyfanleika milli aðildarríkjanna hlúir einnig að nánari pólitískri samþættingu í ESB.

Milljónir starfa eru laus innan ESB á meðan hlutfall atvinnuleysis er meðalhátt (á milli 7 til 10% á síðustu árum). Þar að auki þá finna yfir helmingur þeirra sem flytja starf innan árs eða skemur, borið saman við þá sem verða eftir í löndum sínum án atvinnu.

Evrópa býður upp á gífurleg tækifæri fyrir alla sem vilja flytja til þess að sækja fram. Þó að stefnan að flytja erlendis sé að vaxa, þá eiga Evrópubúar það til að vera kyrrstæðir.

Tímabil náms eða vinnu erlendis getur gagnast á margan hátt: alvöru breyting á umhverfi, nýr persónulegur sjóndeildarhringur, dagleg snerting við öðruvísi menningu, upplagt tækifæri til að læra nýtt tungumál, færi á að njóta þess að vinna eða læra við hlið fólks með mismunandi bakgrunn, skiptast á hugmyndum og bera saman reynslu.

Þau lausu störf sem fáanleg eru í „EURES atvinnuleit“ (EURES Search for a job) ná yfir breitt svið atvinnu og fela í sér bæði varanleg og árstíðabundin tækifæri.

Hverju lausu starfi fylgja upplýsingar um hvernig á að sækja um og hvert á að snúa sér. Það getur verið EURES ráðgjafi, sem vinnur úr umsóknunum, en í öðrum tilvikum er hægt að hafa samband við vinnuveitandann beint.

Störfin sem auglýst eru í vefgáttinni EURES Job Mobility portal koma frá aðilunum sem standa að EURES, og frá samstarfsaðilunum, langmest frá vinnumiðlunarskrifstofum hins opinbera í Evrópu. Þessir aðilar nota EURES til að auglýsa störf sem svo hagar um að þeir sem þau bjóða hafa sérstakan áhuga á að umsækjendur séu frá öðrum Evrópulöndum. Þessi "EURES störf" sem gefa til kynna að vinnuveitandinn sé sérlega áhugasamur um að ráða fólk frá öðrum Evrópulöndum.

Til að auka gegnsæi vinnumarkaðar Evrópu eru öll störf sem auglýst eru af vinnumiðlunarskrifstofum hins opinbera í Evrópu birt á vefsíðu okkar, með örfáum undantekningum þó.

Nei. Laus störf í Evrópskum stofnunum eru auglýst á vefsíðu Evrópsku starfsmannavalsskrifstofunnar (European Personnel Selection Office (EPSO)): http://epso.europa.eu

„EURES atvinnuleit“ er með notendavænt leitarviðmót. Atvinnuleitendur geta til dæmis valið land, svæði, atvinnugrein, tegund samnings, eða sameinað nokkur viðmið til að finna starf.

Gagnagrunnur EURES fyrir atvinnuleit er uppfærður daglega af evrópsku vinnumiðlununum og auglýsingar um laus störf eru teknar niður um leið og ráðið er í þau.

Atriði sem hafa verður í huga við EURES atvinnuleit:

Þótt flestar upplýsingar um störfin, eins og t.d. hverskonar samninga um er að ræða, hvaða reynslu krafist er, menntunarstig o.fl. séu þýddar á öll ESB/EES tungumálin, á það ekki við um fyrirsögn og texta tilkynninganna. Því er ekki víst að leitarorð á tilteknu tungumáli kalli fram öll laus störf sem til greina koma í gagnagrunninum. Tökum dæmi: Ef leitað er eftir enska orðinu "waiter" er ekki við því að búast að sömu tilkynningar finnist og ef leitað er eftir franska orðinu "serveur". Hins vegar eru allir forskilgreindu flokkarnir, eins og t.d. "starfsgrein", "nauðsynleg reynsla" og "staður", til á öllum tungumálunum.

„EURES atvinnuleit“ er tiltæk á hinum 26 tungumálum ESB/EES og notendur geta leitað á hverju þeirra sem er. Vinsamlegast athugið hins vegar að þar sem laus störf sem birtast á EURES vefsíðunni eru að stærstum hluta innflutt beint úr gagnagrunnum þjóðanna um laus störf, er textainnihald starfsins (heiti og lýsing á starfi) almennt skrifað á þjóðtungu landsins sem í hlut á. Aðrar upplýsingar um starfið, svo sem tegund samnings, reynsla og áskilið menntunarstig, o.s.frv., eru þýddar á öll tungumálin.

Leit með „Lykilorðum“ (Keywords) á einu tungumáli þarf ekki endilega að kalla upp öll laus störf sem tiltæk eru í gagnagrunninum. Ef þú notar til dæmis enska orðið "waiter" (þjónn) sem lykilorð við leit, finnur þú sennilega ekki sömu tilkynningar og þú myndir finna með því að leita með franska lykilorðinu "serveur". Fyrirframskilgreindu flokkarnir undir „atvinnugrein“ (profession), „áskilin reynsla“ (experience required), „staðsetning“ (location), o.s.frv., ná hins vegar yfir allar tungumálaútgáfurnar.

Vinsamlegast athugið að það er hverjum vinnuveitanda í sjálfsvald sett á hvaða tungumáli laust starf er kynnt í „EURES atvinnuleit“ Ef vinnuveitandi hefur sérstakan áhuga á að ráða á alþjóðavísu er eins víst að lausa starfið sé birt á einu eða nokkrum tungumálum öðrum en þjóðtungu vinnuveitandans.

Ved hver ledig stilling finner du informasjon om hvordan du søker og hvem du skal kontakte. Kontakten kan enten være en EURES-konsulent, som vil behandle søknaden, mens du i andre tilfeller kan kontakte arbeidsgiveren direkte.

Margvísleg þjónusta EURES á netinu er í boði án skráningar. Þú getur skráð þig á My EURES og leitað að störfum. En EURES er verkfæri sem stuðlar að því að para saman vinnuveitendur og atvinnuleitendur sem njóta réttarins til frjálsrar farar á innri markaði Evrópu. Ef þú finnur starf í gegnum EURES hefur það ekki áhrif á innlendar kröfur til fólks utan ESB um aðgang að vinnumarkaði (þ.e. atvinnu- og/eða dvalarleyfi). Frekari upplýsingar fyrir fólk utan ESB má finna á innflytjendagátt ESB (europa.eu).

Þú getur fundið starfs- og iðnnámsstöður á síðunni búsetu- og starfsskilyrði á EURES-vefgáttinni. Þar má finna upplýsingar um lagareglur hvers lands varðandi starfs- og iðnnám ásamt almennum upplýsingum um hvar finna eigi tækifæri, aðstoð og styrki.

Nokkur lönd bjóða einnig upp á starfs- og iðnnámsstöður í gegnum EURES-þjónustuna finna störf. Eins og öll þjónusta EURES er þjónustan án endurgjalds. Íhugaðu að skrá þig á EURES til að fá aðgang að aukinni virkni eins og vistunar á leitarsniðum og starfapörun.

Til að vinnuveitanda sé heimill aðgangur að EURES verður starfsemi hans að vera staðsett í einu af 30 aðildarlöndum Evrópska efnahagssvæðisins (EES) eða í Sviss, og hann þarf að hafa gilt VSK númer eða skráningu í þjóðskrá. Þegar skráning þín hefur verið samþykkt hefur þú aðgang að þeirri þjónustu sem EURES býður vinnuveitendum ókeypis.

Þegar þú hefur skráð þig á EURES hefur þú aðgang að ferilskrám atvinnuleitenda í gagnagrunni EURES; ennfremur getur þú vistað leitarviðmið sem tengjast þörfum þínum, fengið tilkynningar í tölvupósti um leið og atvinnuleitendur sem uppfylla viðmið þín skrá sig.

Vinnuveitendur sem vilja auglýsa laus störf á EURES ættu að fylgja leiðbeiningunum á síðunni „Auglýsa starf“ (Advertise a job) í hlutanum „Vinnuveitendur“ (Employers). Framkvæmdin er breytileg frá einu landi til annars. Sum lönd eru með „sjálfsafgreiðslu“ (self-service) sem gerir vinnuveitendum kleift að birta laus störf á netinu.  Hvað sem öðru líður getur þú alltaf haft samband við EURES ráðgjafa og beðið um aðstoð þeirra.

Gagnagrunnurinn „EURES atvinnuleit“ er uppfærður daglega af evrópsku atvinnumiðluninni og auglýsingar um laus störf standa aðeins eins lengi í kerfinu og þau eru gildandi.

Innan landa Evrópska efnahagssvæðisins (EES) er frelsi fólks til flutninga grundvallarréttur, sem gerir þegnum EES kleift að vinna í öðru EES landi án atvinnuleyfis. Frjáls för launþega mun gilda um ríkisborgara nýju aðildarríkjanna, háð bráðabirgðafyrirkomulaginu sem sett er fram í aðildarsáttmálunum. Kaflinn sem fer á eftir „Bráðabirgðafyrirkomulagi komið á fyrir nýju aðildarríkin.“ (The Transitional Arrangements put in place for the New Member States.) fjallar sérstaklega um spurningar varðandi nýju aðildarríkin.

Búseta og vinna í öðru Evrópulandi getur valdið ýmsum hindrunum, svo sem að aðlagast nýrri menningu, vinna á erlendu tungumáli og kynnast framandi skatt- og almannatryggingakerfum. Best getur þú undirbúið þig með því að vera vel upplýst(ur) um það land sem þú velur. Persónulegir eiginleikar þínir og einbeitni eiga einnig sinn þátt í að finna starf, svo og auðvitað menntun þín og hæfi og kunnátta í erlendu tungumáli. Áður en þú hefur leit að starfi er mikilvægt gera sér grein fyrir því að það er ekki endilega auðveldara að finna starf erlendis en í þínu heimalandi (heildarhlutfall atvinnuleysis í Evrópusambandinu er enn hátt). Engu að síður geta sumir geirar evrópska vinnumarkaðarins boðið upp á umtalsverð tækifæri, svo sem ferðamannageirinn og þjónustugeirinn (fjármálaþjónusta, rekstrarráðgjöf, byggingargeirinn, UT-geirinn og sumir hlutar heilbrigðisgeirans) og eins árstíðabundin vinna við landbúnað. Þú ættir einnig að muna að það er umtalsverður munur á atvinnutækifærum milli svæða á Evrópska efnahagssvæðinu og að aðstæður geta breyst mjög snöggt. Frekari upplýsingarnar um þetta má finna í hlutanum „Búseta og vinna“ (Living and Working).

Til að hjálpa til við að finna vinnu áður en lagt er af stað ættir þú að:

• Heimsækja EURES vefsíðuna um frjálst flæði vinnuafls, þar sem þú finnur lausar stöður, upplýsingar um lífs- og starfsskilyrði, upplýsingar um vinnumarkaðinn, ásamt krækjum að öðrum gagnlegum upplýsingum.
• Hafa samband við vinnumiðlun staðarins eða svæðisins vegna ráðlegginga. Þar gæti verið EURES ráðgjafi sem getur veitt þér persónulegri ráð. Hann/hún getur athugað boð um störf í EURES kerfinu og hjá EURES ráðgjöfum í því landi sem þú stefnir á að fara til.
• Athugað auglýsingar um laus störf í dagblöðum „gestgjafa“ landsins (stærri almenningsbókasöfn fá þau oftast send reglulega). Mundu að mörg sérhæfð tímarit auglýsa laus störf á sérstökum sérfræðisviðum.
• Hafa samband við opinbera vinnumiðlun gestgjafalandins, sem ætti að geta ráðlagt þér. Mundu að sem þegn EES hefur þú sömu réttindi í öðru aðildarríki og sjálfir borgarar þess ríkis. Biddu um að fá að tala við EURES ráðgjafa sem hefur reynslu af að hjálpa erlendum ríkisborgurum.

Mundu að algengasta leiðin til að fá upplýsingar um laus störf er í gegnum opinbera vinnumiðlun.

Hins vegar er það þess virði að reyna eftirfarandi:

• Í mörgum aðildarríkjum eru einkaaðilar sem leggja sig sérstakleg eftir að finna tímabundna vinnu. Þú ættir að athuga hvort þeir rukka fyrir þjónustu sína og komast fyrirfram að eðli ráðningarsamninga þeirra.
• Einkareknar ráðningarskrifstofur eru einnig til, en þær beina sjónum sínum venjulega að störfum á stjórnunarstigi, eða sérstökum geirum, svo sem tölvuvinnslu eða fjármálum.
• Fyrir námsmenn geta starfakaupstefnur og leiðbeiningamiðstöðvar um starfsferil leikið mikilvægt hlutverk í starfaleitinni.
• Fyrirvaralausar umsóknir til fyrirtækja eru að vera algengari og algengari. Þú ættir að finna eins miklar upplýsingar um fyrirtækið og þú getur, þar sem árangur getur oltið á getu þinni til að sýna hversu vel þú myndir passa inn í skipulag þeirra og þarfir. Umsóknin ætti að vera skrifleg, ætti að nefna menntun þína og hæfi, reynslu og ástæðurnar fyrir sérstökum áhuga þínum á fyrirtækinu. Sem valkost hafa mörg fyrirtæki sínar eigin ráðningarsíður á netinu, þar sem þú getur stundum sent inn rafræna umsókn.
• Tengsl eru mjög mikilvæg í flestum löndum, þar sem fyrsta tilkynning um mörg laus störf er oft frá manni til manns.
• Að eyða dálitlum tíma i því landi sem þú velur, á þjálfunarstyrk eða í vinnunámsdvöl, er upplögð leið til að kynnast landinu og veitir tækifæri til að leita að starfi á staðnum. Mörg stór fyrirtæki skipuleggja slíkar vinnunámsdvalir.

Einn mikilvægasti þátturinn er að finna út hvernig þú getur fengið menntun og hæfi viðurkennd í ‘gestgjafa’ landinu. Úrslitaatriðið, fyrir þá sem hafa fagmenntun og hæfi, er hvort atvinnugreinin sé lögvernduð eður ei. Lögvernduðu atvinnugreinarnar eru þær atvinnugreinar sem eru einskorðaðar við einstaklinga sem hafa ákveðna menntun og hæfi (til dæmis lögfræðingar, bókhaldarar, kennarar, verkfræðingar, sjúkraliðar, læknar, tannlæknar, dýraskurðlæknar, lyfjafræðingar og arkítektar). Í sumum þessara atvinnugreina hefur verið komið upp lista yfir viðurkennda og jafngilda menntun og hæfi, á meðan jafngildi í öðrum er metið í hverju tilfelli fyrir sig, þar sem tekið er með í reikninginn lengd og innihald námsins. Ef þitt fag er ekki lögverndað getur þú byrjað að starfa um leið og þú færð vinnu, en þú verður að fylgja öllum nauðsynlegum starfsreglum sem eiga við það fag í gestgjafalandinu, sem geta verið ólíkar því sem þú átt að venjast.

Þú ættir að ganga úr skugga um að þú hafir skrifað skýra, vel skipulagða ferilsskrá sem beinist að tiltekna starfinu. Þú ættir einnig að láta þýða hana á tungumál gestgjafalandsins, ásamt menntun og hæfi (sjá að ofan). Flest aðildarríki ætlast til að viðfangsefni gráðunnar eða prófskírteinisins sé í beinum tengslum við starfið sem sótt er um, á meðan önnur leggja litla áherslu á það. ESB hefur tekið upp Staðlaða evrópska ferilskrá. Þessi EUROPASS ferilskrá, sem á við um útskrifaða nemendur úr bæði verk- og bóknámsskólum, veitir skýra mynd af hæfileikum og kunnáttu umsækjandans yfir ESB-landamæri.

Eins og í heimalandi þínu, ættir þú að undirbúa þig vandlega fyrir atvinnuviðtal. Gættu þess að hafa bakgrunnsupplýsinar um fyrirtækið og vertu tilbúin(n) að spyrja spurninga, bæði um það og sérstaka þætti starfsins. Þú mátt einnig búast við að þurfa að sanna vald þitt á tungumáli gestgjafalandsins og sýna hvernig lykilkunnátta þín og eiginleikar passa við kröfur vinnuveitandans vegna þessa sérstaka starfs. Mörg stór fyrirtæki í ESB nota matsmiðstöðvar til að dæma um hvernig hugsanlegir starfsmenn myndu standa sig við raunverulegar aðstæður.

Hvaða skjöl á að hafa með sér í viðtalið?

Venjulega þarftu:

• nokkur eintök af ferilskránni þinni á viðeigandi tungumáli;
• löggilta þýðingu á prófskírteininu þínu (venjulega fáanleg frá menntastofnuninni þinni eða viðkomandi ráðuneyti);
• ljósrit af brottfararskírteini skóla, háskólagráðu eða annarri menntun;
• vegabréf eða gilt nafnskírteini;
• afrit af fæðingarvottorði;
• viðeigandi E-eyðublað sem veitir þér réttindi til heilsugæsluþjónustu (t.d. E111); og
• nokkrar passamyndir.

Ef þú ert atvinnulaus og vilt leita að starfi í öðru EES landi, getur þú fært atvinnuleysisbæturnar í 3 mánuði. Hins vegar eru strangar reglur og skilyrði fyrir flutningi bóta og þér er þess vegna ráðlagt að hafa samband við staðbundnu vinnumiðlunina þína eða viðeigandi bótaskrifstofu áður en þú gerir nokkuð annað. Ef þú hefur ekki fundið starf eftir 3 mánuði, getur verið að þú verðir beðin(n) um að fara, þrátt fyrir að yfirvöld geti sýnt mildi ef þú getur sannað að líkurnar á að þú finnir starf séu góðar. Aðrir hlutar, svo sem „Búseta og vinna“ (Living and Working) hlutinn, innihalda meiri gagnlegar upplýsingar um þetta.

Þú getur fundið fleiri ráðleggingar frá sérfræðingum og jafnframt hvatningarsögur í hlutanum „fréttir“ á EURES-vefnum. Skráðu þig á póstlista fyrir fréttabréfið „EURES & You“ til að fá nýjustu fréttir beint í pósthólfið.